Basho
Basho was een Japanse dichter die in 1644 in Ueno geboren werd. Hij studeerde zen onder leiding van de zen-priester Buccho Osho san. Nadat zijn huis in 1682 door brand verwoest werd, koos hij voor een zwervend bestaan als training. Van zijn hand is het boek De smalle weg naar het Hoge Noorden.


TEISHO DOOR HARADA TANGEN ROSHI
1 DEC. 1992

Mumonkan onderwerp nr.30

GEWOON GEEST, GEWOON BOEDDHA.

Daiba vraagt aan Basho: “Wat is Boeddha?”
Basho antwoordt: "Geest is Boeddha".

Als je dit onmiddellijk realiseert, draag je boeddha's kleren, eet je Boeddha's voedsel, spreek je Boeddha's woorden en leef je Boeddha's leven. Dan ben je Boeddha zelf.

Ondanks dat dit zo is, heeft Daiba een aanzienlijk aantal mensen misleid. Hij liet ze vertrouwen op een weegschaal met een vastgeroeste wijzer.
Wist je niet dat iemand die het woord Boeddha verkeerd voorlegt drie dagen lang zijn mond met zeep moet spoelen?
Als een werkelijke zen-man hoort "Geest is Boeddha" stopt hij zijn oren dicht en maakt dat hij weg komt.

Een mooie dag onder een strakblauwe hemel, echt strandweer.
Je wilt nog steeds weten WAT BOEDDHA IS ?, handel dan niet als een kip zonder kop door dan weer eens hier en dan weer eens daar te kijken. Dat is net zo iets als je onschuld bepleiten terwijl je de gestolen goederen nog in handen hebt.

Het is duidelijk dat we de Rohatsu Sesshin zijn binnen gestormd. Daiun Roshi, mijn meester, gebruikte ook altijd onderwerpen uit de Mumonkan voor zijn teisho's tijdens de Rohatsu Sesshin. Ik weet niet meer waar ik vorig jaar gestopt ben, maar het zal ongetwijfeld ongeveer bij dit onderwerp geweest zijn. Hoe dan ook, jullie hebben mij hier laten beginnen.

Wat onveranderlijk is, verschijnt in willekeurige vorm. Het verschijnt in een zus of zo geval, veranderlijk en onveranderlijk.
Je bent hier en je gooit je lijf in de strijd om dit te ontmoeten, datgene ontmoeten wat is.
Je moet onder ogen zien dat wat continu verschijnt en verandert, niet aan verandering onderhevig is.

Dat wat verandert, wat is dat eigenlijk?
Kijk .............. en misschien verschijnt het onveranderd.
Misschien verschijnt het solide en onbeweeglijk.
Niets behoudt een vaste vorm. Kijk ......... van moment tot moment, van ogenblik tot ogenblik, geboorte, dood, herboren. Stilzitten bestaat niet. Overal, waar dan ook.
Dit is herbo¬ren worden, nieuw het leven binnen stappen, nieuw herboren worden.
Maar als je vasthoudt aan dit nieuw herboren worden, aan dit moment dat verrijst, zo nieuw en zo NU, dan ben je het kwijt. Vasthouden is kwijtraken, is ingelijfd en te pakken genomen worden door geboorte en dood, door datgene wat je voor nieuw aanzag.
Het is de gesteldheid van niet verlichte personen. Je onderzoekt de wortels van je misleidend denken en komt tot het besef dat er een zelf bestaat.
Dit besef dat je probeert te beschermen, en zo zorgvuldig behandelt. Je gaat gebukt onder de gedachte dat er een solide degelijk ik bestaat.
Uit dit besef komen alle vormen van onderscheidend denken voort. En terwijl je het koestert en onderhoudt, ondersteun je dit idee als was het de grootste schat in het universum.
Doch dit alles is gebaseerd op een valse overtuiging: geloven dat wat er niet is, wel bestaat. Dit is misleidend denken wat we hierboven al noemden: "de gesteldheid hoe niet verlichte personen de wereld bezien".
Misleidend denken is een wereld vol eindeloze ellende, en het is gevaarlijk. Want er is geen garantie dat je de werkelijke schat niet besmeurt en aan stukken scheurt.
Werkelijke vrede, ongeconditioneerd, dat is de realiteit waar je op kunt rekenen, werkelijke vrede zonder voorbehoud.
Al degenen die tot verlichting zijn gekomen hebben dit ontdekt, en bevestigen het voor ons.
Dit is iets om dankbaar voor te zijn.
Wie kan het zich veroorloven om dit te missen? Je zit hier en je weet wat je moet doen.
Je hebt al besloten de bron van vrede te ontdekken.
Het punt van verwarring ben je reeds gepasseerd, het punt waar je niet meer wist welke kant op te gaan om vrede te vinden.
Maar hoe zit het met de ontelbare wezens die niet in de gelegenheid waren de waarheid te horen, laat staan dat ze het intellectueel zouden begrijpen? Zij die niet in de gelegenheid zijn om te praktiseren en tot verlichting te komen?
Hoe zit het met die ontelbare wezens die dag in dag uit hun karma vergroten, nieuw lijden bouwend zonder eind?
Als je op zo'n manier leeft en alles gaat goed, dan ben je niet te overtreffen. Alles gaat bergopwaarts, wat een geluk.
Maar wat een oppervlakkige vreugde is dit, want als je kansen als donderslag bij heldere hemel keren, dan sta je weer onder aan de berg. Kijk naar hoe de meeste mensen leven, is dat niet op deze manier? Zelfs als iemand zo'n goed karma heeft opgebouwd dat het hem aan niets ontbreekt, zo perfect, geen pijn, alle verlangens van het hart zijn waargemaakt...........

Maar op een gegeven moment zijn deze verdiensten uitgeput, dan is er een complete ommekeer. Omdat dit soort verdiensten niet totaal zijn. Dit soort verdienste heeft een achterzijde.
Je denkt dat alles goed gaat, maar de gedachte op zich misleidt je, is een zinsbegoocheling, omdat je vertrouwen stelt in iets wat uitgeput raakt.

Ik kan op deze manier eindeloos doorgaan. Wat is stilte een welkom iets. We zijn hier om te ontwaken tot de zuivere werkelijkheid. Deze zuivere werkelijkheid is niet de werkelijkheid van iemand anders.
Het is niet onbereikbaar ver weg. Het draagt je, je bent er direct mee in aanraking, nu.

Gewoon geest, gewoon Boeddha.
Geest is Boeddha.
Voeg hier iets aan toe en je creëert bagger.
Gewoon geest, gewoon hart, wat is gewoon?
Gewoon is...... hier, nu.
Voeg iets aan deze woorden toe en je slaat de plank volledig mis, ...... gewoon.
We hebben van Basho nog een andere aanwijzing gekregen.
Gewoon geest, gewoon Boeddha.
Het wezen dat je zoekt met heel je hart .... Boeddha.
Dat is het wezen dat je het meest wenst te ontmoeten .... Boeddha.
Absolute universele harmonie, niets buitengesloten, geen verborgen gebreken. Het wezen dat perfecte universele harmonie is. Hoe groot, hoe verheven is de geest van dit wezen, een grenzeloze grote geest .... Boeddha.
Niet groot ten opzichte van klein, het is onnodig te vergelijken. Het is niet mogelijk om te vergelijken, omdat er niets is om het mee te vergelijken.
Het is onvergelijkbaar omdat het alles omvat, het is totaal.
Dit wezen gaat alles te boven, het is datgene dat je het meest vereert. En dit meest vereerde wezen ...... het klinkt zo ver weg. Maar dat is waarom je hier bent, je bent hier voor een ontmoeting.
Wat er ook gebeurt, je wordt gedreven door een gevoel deze perfecte geest, dit wezen te ontmoeten.
Maar het lijkt alsof je nog zo'n lange weg moet gaan, omdat je je nog steeds niet realiseert dat jij het bent.
De reden dat je dit wezen wilt ontmoeten, is de wetenschap dat deze ontmoeting al je verlangens zal bevredigen. Dat is wat we zoeken: bevrediging.
We zoeken allemaal een rustig en kalm hart, altijd tevreden.
We zoeken onvoorwaardelijke bevrediging, ongeconditioneerd, tevreden. Bestaat er wel zoiets, of nog beter: is het voor mij mogelijk dit te bereiken, is het voor mij weggelegd?
Dat is de manier waarop je het bekijkt.

Precies is: juist Boeddha.

Als ik maar door blijf zeuren over Boeddha dan krijg ik straks nog op m'n kop.
Sommigen van jullie zullen zich van mij afwenden.
Maak je niet ongerust. Het wezen van absolute vrede, de grote perfecte geest, het wezen van werkelijke vrijheid, vrij zijn, vrede hebben, mededogen hebben..........

Sakjamuni Boeddha zei het zo:
“Deze wereld, alle drie de werelden, zitten hier in mijn buik (hara), mijn leven, mijn werkelijkheid. Er is nooit een andere ik geweest. Het enige dat ik altijd en alleen ben geweest is de totaliteit, alles.
Als je je dit realiseert, verandert je wereld. Geen limiet, ik ben alles. Geen limiet, ik ben alles, als dat hebzuchtig klinkt dan heb je het mis. Als alle hebzucht is afgevallen, totaal verdwenen, alleen dan is het mogelijk om tot de realiteit te ontwaken. De misplaatste ellendige positie waarin je je bevond is weggevallen.
Wie is het die deze ellendige positie tracht te behouden?
Bekijk jezelf eens, waar houd je je aan vast?
Je kunt het niet verbergen, het is zo helder als de dag.
Probeer je gewoontes maar niet te verbergen, je krijgt er spijt van. Je wilt ze weer zo snel mogelijk terug hebben.
Eindeloos in kringetjes ronddraaiend stapel je je slechte gewoontes op en betaal je ze weer af, keer op keer, eindeloos lang betaal je de karmische rekening waar we ons van bedienen.
We grijpen zo snel naar een zogenaamd begrip, of idee van: ik begrijp het.
Ik, ik, ik. Hoe sterk is dat?
We maken van onszelf zo'n warboel, zo bezeten. De realiteit, wie je werkelijk bent, is zo oneindig groot.
En niet een van jullie is buiten deze grote werkelijkheid.

Ka, ka, ka, ka, de kraaien roepen ons met een zo bekend geluid. Waarom klinkt het zo bekend? Omdat elke kraai tot een en hetzelfde leven behoort, dit ene leven.
Ouders en kind, broers en zusters, meester en leerling, vrienden, zo ontzettend samen, zo intiem. Maar meer intiem en meer samen dan je voor mogelijk kunt houden, is dit ene leven.
Dit ene leven waarvan niets buitengesloten is.
Alle drie de werelden, precies hier, in mijn buik.
Sakjamuni Boeddha zei het precies zo als het is.

O ja, het onderwerp van vandaag, waar was ik ook weer.
De Teisho van vandaag ging over Daiba en Basho.
Daiba stond op de drempel van verlichting en hij kwam precies op tijd met zijn vraag: "Wat is Boeddha?"
Wat is zijn geestesgesteldheid?
Er bestaat een plaats die niet te doorgronden is. Zelfs niet na jaren boeddhistische studie.
Daiba begon zich dit te realiseren.
Realiseer je je dat er een plaats is die, kost wat het kost, binnengedrongen, doorgrond moet worden?
Dring er binnen en op hetzelfde moment verkrijg je alles wat er te verkrijgen is.
Natuurlijk is het noodzakelijk alles los te laten om alles te verkrijgen. Maar als je tracht je te verschuilen of ook maar iets vast te houden, is een ontmoeting uitgesloten.
Daiba liet los. Het was het juiste moment, zijn tijd was gekomen. Hij vroeg Basho: "Wat is Boeddha?" In zijn vraag sprong zijn intimiteit met Boeddha naar voren. Boeddha op het altaar, Boeddha's in musea, hij maakte geen voorstelling van Boeddha. Hij had geen plaatjes in zijn hoofd, daarom kon hij open en gehoorzaam de vraag over eenheid voorleggen. Waarheid, de waarheid van jouw eigen eenheid. Om dat jij het bent waar we over praten (schrijven).
Is jouw staat van geest rijp? Kun je loslaten?
Jij die hier voor het eerst mediteert, wat is jouw vraag?
Wat is de bedoeling van je ademhaling tellen? Wat is ademhaling tellen? Als je met zo'n vraag bij mij komt, dan is dat een echte vraag, geen probeersel. Het antwoord op al je problemen heeft zich reeds geopenbaard, precies hier in de vraag "wat is Boeddha?"
Basho antwoordt: "alleen maar geest, alleen Boeddha. Geest is Boeddha". Stil hè, alleen maar geest, van ochtend tot avond, van avond tot morgen. Van het moment van je geboorte tot nu is eenheid, één geheel, alleen geest. Er zijn er misschien onder jullie die zich afvragen: waar heeft hij het in godsnaam over? Je bent het zat, je hebt pijn in je benen, je bent moe. En je denkt dat ik het over iemand heb, niet over jou, maar iemand anders. Word wakker, ik spreek tegen jou.
De tijd zal komen dat je hier niet genoeg over kunt horen. Dat je er niet genoeg van kunt krijgen. Tot het zover is, luister alleen maar. Gewoon geest is alles.

Je kunt beginnen met: mijn benen doen zeer, of: het is heet” of: het is koud, ik heb honger, of: ik ben verdrietig, of: ik ben blij. Wat er ook opkomt, wat er ook verschijnt, het is inbegrepen in alles.

Geest is Boeddha, wat er ook opkomt of verschijnt, Geest, Boeddha, de wortels van de grote vrede zijn altijd nu, precies hier. Je werpt je er met hart en ziel op, op dit wat je reeds gegeven is. De reden waarom je het niet begrijpt is dat de tijd en plaats nog niet daar zijn. Houd je geest helder, want je erfelijke neiging om dan weer eens hier en dan weer eens daar te kijken zal je in de weg staan. En op die manier is het niet mogelijk de waarheid te zien, te horen of te ontvangen.
Als je je dit nu realiseert, draag je Boeddha's kleren, eet je Boeddha's eten, spreek je Boeddha's woorden, leef je Boeddha's leven, dan ben je Boeddha zelf.
De meesten die hier zitten denken nu waarschijnlijk: Houdt hij er nou nooit mee op, het komt mijn neus uit. En je hebt het gevoel dat, als je het onmiddellijk zou kunnen bevatten, je mij een koekje van eigen deeg zou geven, sorry. Elke keer, overal, alles.
Het is niet te pakken, maar het is helder, duidelijk.
Elke keer overal ...... yes, yes, great, great.
De ultieme dood............. De ultieme dood is ......... er bestaat geen onbeweeglijk solide altijddurende uitzichtloze situatie, nergens.
Je kunt voor jezelf zeggen: "Sterf voor één keer de grote dood en je draagt Boeddha's kleren, je eet Boeddha's eten, je spreekt Boeddha's woorden en je leeft Boeddha's leven. Het hele leven bestaat uit het Boeddha-verhaal dat zich ontvouwt. Boeddha spreekt, Boeddha hoort, Boeddha's woorden, Boeddha's oefening, er is niets te zeggen, het probleem is opgelost. Jijzelf bent Boeddha, dat is Boeddha vrij van verplichtingen.

Voorzichtig: als je dit lichtvaardig opvat, kun je er wel eens in extase over raken en er minzaam van worden.
Slik het, en je bent Boeddha zonder het je eigen te maken, en je geeft je over aan een op je zelf gericht egoïstisch besef. "Alles is al goed zo als het is, te gek."
Het is niet meer dan een idee, een idee dat het zelfbesef nog groter maakt.
Maar het is niet rampzalig, je krijgt snel genoeg een waarschuwing. Op een morgen sta je op, je slaat een hoek om en plotseling vind je jezelf verwikkeld in een of ander probleem. Je protesteert, je klaagt, je bent kwaad, je betaalt leergeld, omdat je het je nog niet gerealiseerd hebt.
Zolang als je ergens verwikkeld of verzeild in raakt, is dat het bewijs dat je het je nog niet gerealiseerd hebt, je houdt nog steeds vast.
In de Mumonkan staat: Daiba misleidde een aantal mensen, hij leerde hun vertrouwen te hebben in een weegschaal met een vastgeroeste wijzer.
Wist je dat iemand drie dagen lang zijn mond moet spoelen als hij het woord “Boeddha” verkeerd voorlegt?
Als een werkelijke zen-man hoort: "Geest is Boeddha" stopt hij zijn vingers in zijn oren en maakt dat hij weg komt. Het is niet nodig om uit te vogelen hoe het zit, gooi je er met hart en ziel in, sterf één keer. Laat al het puzzelen en berekenen sterven. Laat alle rotzooi sterven, word er één mee en sterf.
Sterven wil niet meer zeggen dan: als je je ademhaling telt, en je telt 1, tel dan 1. Alleen 1 tellen, niet meer en niet minder. Tel 2, niet meer dan 2, alleen 2.
Wees één met wat je doet, word één met je oefening, alleen dit.

Een fijne dag onder een strakblauwe hemel, echt strandweer.
Kijk niet als een kip zonder kop dan weer eens hier, en dan weer eens daar.
Als je nog steeds wilt weten wie Boeddha is, dan probeer je je onschuld te bepleiten terwijl je de gestolen goederen nog in handen hebt.

Een fijne dag onder een strakblauwe hemel, echt strandweer.
Dit, kijk: dit, dit is geluid en aanraken, dit, de waarheid is helder.

Een fijne dag onder een strakblauwe hemel, echt strandweer,
helder, los, geen protesten, geen klachten. Als je zover bent kun je het horen. Maar loop niet als een kip zonder kop van hot naar her.
Als je nog steeds wilt weten: “wie is Boeddha”, je weet het nog niet zeker, het is nog niet helder genoeg, je twijfelt .......
Deze twijfel is: je onschuld bepleiten terwijl je het gestolen goed nog in handen hebt.
Dit klagen, dit protesteren, is je onschuld bepleiten terwijl je het gestolen goed nog in handen hebt.
Het werkelijke zelf, de absolute werkelijke waarheid, dat zijn niet de vogels of de bloemen, niet de rotzooi van een ander.
Het werkelijke zelf, de absolute werkelijke waarheid is niet van iemand, en dit is vanaf het begin der dageraad jouw waarheid. Terwijl je de meester bent, beschouw je jezelf als een zielig alleenstaand afgescheiden wezen, niet in staat tot wat dan ook. Ik kan het niet. Arme bedelaar, als je blijft vasthouden aan dit idee van jezelf, als een arme bedelaar. Wat een verspilling.
Het is nu de tijd, NU, werkelijk zelf, het echte zelf,
Boeddha is helder.
Deze Rohatsu Seshin, sterf eerlijk, open, sterf, sterf, wees een met je oefening, gooi je met hart en ziel op je oefening, alleen je oefening, alleen dit.

SAMEN MET ALLE WEZENS REALISEREN WE HET BOEDDHASCHAP.